Vücutta kırmızı kan hücrelerinin oluşumuna ve merkezi sinir sisteminin sağlıklı işleyişini sürdürmesine neden olur. Suda erir.

Besinlerin kaynatma suyuna geçer. Etler en iyi kaynaklardır. Yağsız etler ,yağlı etlere göre biraz daha fazla  B grubu vitaminlerince zengindir. Süt ve süt ürünlerinde ve yumurtada da bulunur. Sakatatlar zengin kaynaklarındandır.

B12 eksikliğinin klinik bulgularını değerlendirmek, genellikle zordur. B12 eksikliği durumunda makrositik anemi (kırmızı kan hücrelerinin normalden büyük olması ), periferik noropati,omur ilik bozulmaları nadiren görülür. Diğer taraftan yorgunluk, halsizlik, kırgınlık, baş dönmesi, kognitif yetersizlik gibi diğer eksiklik bulgularıdır.

Bütün bu belirtiler yaşlılık yakınmaları ilede örtüşmektedir. Vit B12 eksikliği ,kan vit B12  değerlerinin azalmasıyla belirlenir. Yaşlı kimselerde B12 vit .eksikliğinin yanı sıra

folat eksikliği de gözlenmekte, folat eksikliği olan kişilerde homosistein düzeyleri de artmaktadır.

Homosisteinin kanda artması damar duvarında karmaşık değişimlere neden olmaktadır. Deneysel incelemeler homosisteinde artmanın ateroskleroz  (damar sertliği) gelişimine zemin hazırladığını göstermektedir.

Homosistein artışı  kanın pıhtılaşma aktivitesinde artma ,damarda plak oluşumu  gibi etkilere sahiptir. Damarın iç yüzeyinde pıhtı birikimi ve intimalhasar gelişir. Doku tamirini bozar ve doku hasarına neden olur. Damar içinde inflamasyon oluşumuna önemli katkıları vardır. Homosisteinin kanda artması damar iç yüzeyinin gelişimini durdurma,hücre yenilenmesini engelleme,ile  toksisiteye neden olur.

Yağın yapımı bozulur.yağ komponentlerinin salınımı artar.Yağ yoğunlukla damar sertliği hastalığından sorumludur. Normal total homosistein seviyeleri açlık durumunda 5-15 mmol/L, 15-30mmol/L orta 30-100mmol/L ara, 100 mmol üzeri ağır olarak değerlendirilebilinir.

Homosisteinin kanda yükselme sebepleri:

– Homosistein metabolizmasındaki genetik bozukluklar

-Beslenme bozuklukları;Vit B12,B6,ve folat eksikliği homosisteinin kanda yükselmesine neden olur.

-Kronik Böbrek yetersizliğinde

-Hipotiroidi (tiroid bezinin az çalışması)

-Kronik gastrit-Helikobakter pilori(gastrit yapan mikroorganizma)infeksiyonunda folat eksikliğine bağlı olarak homosistein seviyelerinde yükselme belirtilmiştir.

-Pernisiyöz anemi (B12 vit.eksikliğinde olur)

-Bazı kanserler (meme ,yumurtalık,pankreas ,kan kanserinde homosistein kan seviyeleri yüksek bulunmuştur.

-Teofilin (astım ilacı) ve sigara(2)

B12 vitamininin temel fonksiyonu hücre bölünmesi veya çoğalması için gerekli olan DNA yapımını folik asidin kullanılmasını sağlayarak desteklemesidir.B12 vitamininin

bir başka görevi beyindeki ve çevre sinirlerin yapısında görev almasıdır. Ayrıca B12 vit. ,folat ile birlikte ,homosisteinin metiyonine dönüşümünde rol almaktadır. Dolayısı ile folat ve B12 vit. eksikliğinde homosistein düzeylerinde artma görülmektedir. Epidemiyolojik  çalışmalar homosisteinin kanda artması, vücut damarlarını beyin damarlarının ve kalp damarlarının hastalığı ile ilişkili olduğunu göstermektedir.

Buna ek olarak beslenme alışkanlıkları ve yaşam stili(sigara,kahveve agzersiz)gibi faktörlerinde homosistein düzeylerini  değiştirebildikleri bilinmektedir.

B12 ve folik asit eksikliğinde  kan homosistein konsantrasyonları yükselmekte ve bu durum sinir hücreleri için toksik (zehir)etki yaratmaktadır.Bu nedenle Alzheimer li bireylerin B12 v2 folik asit alımlarına dikkat etmelidir.

B12 vit .besinlerle alındığında mideden  salgılanan intrinsik faktör denilen bir protein yardımıyla emilir. Eğer bu faktör yapımı bozulduysa B12 emilemez. Eksiklik durumlarında kas içine iğne ile almak ,sorunu daha iyi çözer. Ağızdan alımlarda sonuç alınamaz.

B12 vit.ninize baktırınız. Eğer eksikse bir doktor kontrolünde takviye alınız.

İyi haftalar dilerim.

Kaynaklar:1-Temel Beslenme ve Diyetetik,Editör;Prof.Dr.Türkan Kutluay Merdol,B12 vit.ve Alzheimer ilşkisi shf:140-141

2-Dr.Filiz Manga  Günaydın,Demans Hastalarında Homosistein Vit.B12 ve Folat ilişkisi: Noroloji Tıpta Uzmanlık Tezi-T.C. S.B. İtanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi-2008