Bazı yağlar elzemdir.Vücudumuzda yapılamazlar mutlaka besinlerle dışarıdan alınmaları gerekir.Bu yağlar;Linoleik asit,linolenik asit ve araşidonik asittir.
Yağlar vücudumuz için önemlidir.- Yağların en büyük görevi enerji deposu olmalarıdır.
– Yağ aynı zamanda hayati organlara yastık görevi yapar.
– Yağ tabakası yalıtım şeklinde de görev yapar.
Bazı yağlar elzemdir.Vücudumuzda yapılamazlar mutlaka besinlerle dışarıdan alınmaları gerekir.Bu yağlar;Linoleik asit,linolenik asit ve araşidonik asittir.
Linoleik asit mısır yağı,yer fıstığı yağı pamuk yağı,ve soya fasulyesi yağı gibi tohum yağlarında bulunur.
Linolenik asit keten tohumu yağında bulunur.
Araşidonik asit yer fıstığı yağında daha fazla bulunur.
Bu yağlar doymamış yağlardır.Yapılarında birden fazla çift bağ vardır.
Dışardan besinlerle alınan linoleik asit omega 6 yağ asididir ve vücutta araşidonik asidi oluşturur.
Yine besinlerle aldığımız linolenik asit omega 3 yağ asididir ve vücutta EPA ve DHA(omega3 yağ asitleri) yı oluşturur.Hayvansal yağlarda en çok bulunan doymamış yağ asitleri palmitoleik asit,oleik asit, linoleik asit ve araşidonik asittir.Araşidonik asit hayvansal gıdalarda özellikle şarküteri ürünleri,yumurta,kırmızı et,tavuk ve kabuklu deniz hayvanlarında bulunur. Ayrıca araşidonik asit linoleik asitten vücutta yapılır.
Yumurtadaki araşidonik asit miktarı:0.192gr/100gr
linoleik asit miktarı:1.47gr/100gr ,% 7.2(1)
Keten tohumunda linoleik asit(omega 6) miktarı:%15-20 omega 3 miktarı %50-60
Cevizde ————- linoleik asit(omega 6) miktarı:%20-30 omega 3 miktarı% 5-10
Ay çiçeği yağında linoleik asit (omega 6)miktarı %60
Mısır yağında linoleik asit(omega 6) miktarı%60
Zeytin yağında Linoleik asit(omega6) %10
Görüldüğü gibi Araşidonik asit ya besinlerle doğrundan alınabilmekte yada besinlerle aldığımız linoleik asitten yapılmaktadır.
ARAŞİDONİK ASİT——Prostaglandinler ve tromboksanlar(damarların daralmasına ve kanın pıhtılaşması esnasında trombositlerin(kan pıhtılaşma elemanları) bir araya toplanmasına yol açan bileşikler) ——Lokotrienler;Alerjik ve iltihabi reaksiyonların belirmesinde aracı rol oynayan aktif bileşikler.
Prostaglandinlerin etkileri:
Yangı,ağrı,ateş,kanın pıhtılaşmaya eğilimli olması,bağırsak,rahimve merkezi sinir sistemi etkileri
Lokotrienlerin etkileri:Bronş düz kaslarında kasılma,damar geçirgenliğinde artış,ve lökositlerin(beyaz kan hücreleri)iltihap bölgesinde toplanmasına sebep olarak vücudun gösterdiği alerjik yada iltihabi reaksiyonda rol oynarlar.
Araşidonik asit noroinflamasyona(sinir iltihabına)neden olarak zihin sağlığını etkiliyor olabilir.
Yüksek miktarda hayvansal kaynaklı besin tüketiminin sağlığımıza olumsuz etkileri bir çok araştırmayla gösterilmiştir.Hayvansal yağlar kolesterol,araşidonik asit ve alerjen özellikte zararlı kimyasallardan zengindir.
Bitki kökenli beslenmenin bütün bu dengesizlikleri düzelttiği bildirilmiştir.
Yine beslenmede temel ilkemiz her şeyden yeterince olmalıdır.Yeterli ve dengeli beslenme esastır.
Şeker ve şekerli besinlerden uzak durmak sağlığımız açısından önemlidir.
İyi haftalar dilerim.
Kaynaklar:Ankara Üniversitesi Gıda Güvenliği Enstitüsü (Prof. Dr.Tansel Şireli,Prof.Dr.Nevzat Artık,Doç.Dr.Meltem Türk Yılmaz)
